Türk Hükümeti, TANAP (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi) doğalgaz boru hattı için tüm tedarik ve hizmetler için bir vergi muafiyeti kararlaştırdı. Proje sözleşmesinde değişiklikleri de içeren ilgili kararname, Resmi Gazete’de yayınlandı. İnşaat çalışmalarında 2015 yılında başlanması planlanıyor. Toplam 15 şirket ve konsorsiyum ön eleme aşamasını geçti. TANAP projesi Avrupa’nın uzun vadeli doğalgaz tedarik güvencesi için önemli.

Toplam 1.800 km uzunluğundaki TANAP doğalgaz hattının döşenmesi için sağlanacak tüm tesis ve donanımların tedarikinin yanı sıra her türlü hizmet de katma değer vergisinden muaf olacak. Türkiye Hükümeti’nin konuyla ilgili 2014/6887 sayılı karar 21.10.2014 tarihli ve 29152 numaralı Resmi Gazete’de yayınlandı. Katma değer vergisi muafiyeti 1 Ocak 2014 itibariyle geriye dönük olarak geçerli olacak. Sözleşmedeki değişiklikle, başta Hollanda hukukuna göre kurulmuş olan proje şirketinin resmi adı da değişiyor. Şirket artık bir anonim şirket olarak Türk hukukuna göre hareket edecek.

TANAP projesi Avrupa’nın uzun vadeli doğalgaz tedarik güvencesi için önemli.

Doğalgaz boru hattı için gereken çelik boruların siparişleri, 2014 Ekiminde yedi üreticiye verilmiş durumda. Son verilere göre Türk girişimci Tosçelik 390 bin ton çelik boru sağlayacak. Bunun ardından 345 bin ton çelik boruyu da Borusan Mannesmann – Erciyas Boru – Noksel Çelik konsorsiyumu üretecek. Ümran Boru ve Emek Boru şirketler grubunun payı 235 bin ton olarak belirtiliyor. Yurtdışından gelen yegane boru tedarikçisi, Çinli üretici Baosteel’in iştiraki olan Alman Baosteel Europe GmbH. Bu şirket de üretimin 230 bin tonluk kısmını üstlenecek.

Boru hattının Doğu Anadolu’daki Ardahan’dan Eskişehir’e uzanan kısmında 56 inç (1.422 mm) çapında borular kullanılırken, Eskişehir’den Edirne’ye uzanan kısımda boru çapları 48 inçe (1.219 mm) düşecek. Ulusal doğalgaz şebekesinin, öncelikli olarak reexport, yani transit geçiş için öngörülmüş TANAP hattından beslenmesi, Eskişehir ve Trakya’da bulunan iki ayrı bağlantı noktası üzerinden yapılacak. Gaz hattının Eskişehir’de ulusal şebekeye bağlanması, 30 inç çapa ve 31 kilometrelik bir uzunluğa sahip bir hatla yapılacak. Çanakkale Boğazı’nın altından geçiş, 36 inç çapından borulara sahip 19’ar kilometre uzunlukta iki boru hattıyla gerçekleştirilecek. Projeyle bağlantılı olarak birçok noktada kompresör ve ölçüm istasyonunun inşa edilmesi gerekecek.

Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın ifadesine göre boru hattının inşasına 2015 baharında başlanacak. Hattın döşenmesine ilişkin inşaat çalışmaları için tekliflerin kabulü henüz gerçekleşmiş değil. Seçim, ön eleme evresini geçen 15 şirket ya da şirketler grubu arasından yapılacak. Dünya gazetesinin bildirdiğine göre, bu şirketler şunlar:

1) Alsim Alarko –Techno Eng. Services – Atayol İnşaat; 2) Bonatti; 3) Consolidated Contracting Engineering & Procurement; 4) Fernas İnşaat; 5) KazStroyService OGCC JSC – Akfel Petrol ve Doğalgaz Mühendislik; 6) Max Streicher; 7) PPS Pipeline Systems – Habau – Özaltın İnşaat; 8) Punj Lloyd – Limak İnşaat; 9) Saipem; 10) Sicim – Yüksel İnşaat – Akkord Industry Construction; 11) Sinopec International Petroleum Service; 12) Spie Capag; 13) Techint Compagnia Tecnica Internazionale; 14) Tekfen İnşaat; 15) Zakhem International Construction – STFA İnşaat – Larsen & Toubro.

Yaklaşık 11 Milyar Amerikan Doları tutarında toplam maliyete sahip olan ve Azerbaycan’daki Şah-Denizi-2 doğalgaz alanından çıkarılan gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktaracak TANAP projesinin, 2019 yılına kadar nihayete erdirilmesi bekleniyor. Boru hattı, işletime alındığında başlangıçta yıllık 16 milyar metreküplük bir kapasiteyle çalışacak. Türkiye bu miktarın 6 milyar metreküplük kısmını kendi tüketimi için alacak. Kalan 10 milyar metreküplük kısımsa Avrupa’ya aktarılacak.

Bunun ardından TANAP’ın kapasitesi 2023 yılına kadar 23 milyar, 2026’ya kadar 31 milyar metreküpe çıkarılacak. Uzun vadede koyulan hedefse, bugünkü planlara göre Trans-Hazar Doğalgaz Boru Hattı üzerinden sisteme eklenecek Türkmenistan doğalgazının da katılmasıyla yılda 60 milyar metreküplük bir taşıma kapasitesine ulaşmak. Avrupa’nın TANAP üzerinden doğalgaz tedariki, planlanan Trans- Adria Boru Hattı (TAP) tarafından beslenecek. TAP sistemi Yunanistan ve Arnavutluk’tan geçip Adriyatik Denizi altından İtalya’ya ulaşacak. Türkiye ile Yunanistan arasında döşenen bir boru hattı 2007 yılında işletime açılmıştı.(Çeviri: Ogün DUman, Necip C. Bağoğlu - Germany Trade & Invest, Istanbul)